Ik weet het niet, u kunt het misschien zeer eigenaardig vinden, maar volgens mij is een atlas een buitengewoon rijk boek. Wanneer je zo nu en dan eens een snipperuurtje hebt, dan grijp je naar je atlas en je tuurt er zo maar op, zonder meer.
En dan zie je zo'n heel klein puntje en dat is Antwerpen. En als je heel, heel scherp kijkt dan zie je jezelf aan de kade staan. Je hoort de stoomfluiten van de transatlantiekers en je wenst dat je mee mocht varen en ... dan vaar je mee ! Dadelijk passeer je "den Doel" en "de Liefkenshoek" en "Lillo" en voor je het beseft, zit je volop in zee.
En je vaart maar door, het wordt allengs warmer en warmer. Eerst doe je je das uit maar daar blijft het niet bij, je doet ook je hemdsboord los. Je voelt het schuim van de golven op je lichaam spatten.
Plots roept een matroos, hoog in de mast "land !" en dan ren je naar de voorplecht. Je neigt je over de reling en in het water zie je een grote zwarte pijl drijven, waarnaast staat : "uitvoer van citrusvruchten naar België (Belgium Fruitline)" . En dan besef je dat je in de Golf van Mexico bent.
Na een tijdje zie je een groene streep aan de horizon, je nadert ze, 't is land, je gaat aan wal. Op het strand, dat groen gekleurd is omdat het lager dan 200 meter ligt, staat "Panama". En dan herinner je je dat Ferdinand de Lesseps daar een kanaal gegraven heeft en je gaat dit vol ijver zoeken. Het duurt niet lang om het te vinden want Panama is niet groot. Toevallig ligt er een schip in het sas en je vraagt of je mee mag. Dat mag je.
Na een eeuwigheid varen kom je eindelijk in Hawaï. Je hoort de gitaren zacht ruisen over het water en opeens komt er een Hula-hula meisje van tussen de palmbomen. Ze heeft gitzwart haar en een krans van bedwelmend geurende Lehua-bloesems wiebelt om haar hals. En dan zegt ze heel lief tegen je : "Hugo wil je even naar de winkel lopen".
Je slaat je atlas toe, zegt "zeker, mams" en je gaat een doosje ananas halen.
En zo gebeurt dat elke keer. Laatst nog, lag ik achter in de tuin, op het bleekveldje. Ik was toen heerlijk aan het skiën in Scandinavië toen ik plots een tuimelaar maakte en met een wijde boog in Aberdeen belandde. Ik merkte aanstonds dat er iets niet in orde was. En dan zag ik wat er haperde : er zat een duizendpoot pootje te baden in de Dee. Ik bekeek het schouwspel heel rustig en geduldig, want eer zo'n diertje zijn voeten gewassen heeft kan er wel een tijdje verstrijken. Hij kon het dan toch bolwerken en terwijl hij zijn laatste teen afdroogde, zag ik een eigenaardige tinteling in zijn ogen. Een schittering die men soms waarneemt als men grootse plannen koestert, ja, als men zinnens is een wereldreis te maken.
Zulk een buitenkansje wou ik niet missen, ik nam dadelijk potlood en papier om een uitvoerig relaas van de reis te geven. Hier is het :
Een duizendpoot in Aberdeen
was dol op whisky als geen een.
Toch heeft hij Schotland eens verlaten
want in zijn "clever brain" bestond er
een drang naar avontuur en water.
En water ? De Côte d’Azur ! En later ?
Madeira of de Krim, Las Palmas,
of waar er ook maar water was.
En nu moet ik denken aan een geit. Kijk niet verbaasd! U hebt zeker al op een grasveldje een geit gezien die aan een touw gebonden was. Merkte u dan niet dat ze de koord steeds strak aanspande omdat ze wilde grazen waar ze er niet bij kon, terwijl ze de frisse halmpjes die in haar bereik waren vertrappelde.
Zo was het ook gesteld met onze duizendpoot, maar misschien had hij een goede reden ? Luister even ...
Nu zult u zeggen: " En Aberdeen?
't ligt aan de zee !" Ik zeg niet neen.
Maar 't ruikt er naar vis en 't is er zo suf.
Hij nam dus de trein (een heen en terug).
First of all he went to London,
there he spent just five secondon,
then he took the mail boat quick
from Dover port to Limerick.
Met duizend poten ben je gauw
ver weg van 't Noorden en de kou.
En toen 't in Keulen donderde
was er niemand die 't verwonderde
dat hij ter kuste van Las Palmas
zich lekker aan het bruinen was.
Dit deed hij in een rieten stoel
(zijn poten hield hij echter koel).
Wanneer je in je badpak zit dan merkt men zo gauw nog niet dat je maar van doodgewone afkomst bent. Dan kan je zonder onbehagen tussen de rijke lui vertoeven. De duizendpoot ook …
Links van hem zat Ali Kan,
de zoon van wijlen Aga Kan.
De Ali (in zijn jonge jaren)
fokte paarden en Rita Hayworth,
zij ook, zij hield van dravers.
Maar Rita dankte hartelijk,
zij bleef hem niet meer trouw.
Daarom ging Aga dood en Karim in de rouw.
Maar algauw zak je door de mand, je zegt bijvoorbeeld dat je transpireert, terwijl je in deftig gezelschap hoogstens mag zeggen dat je het warm hebt. En dan voel je je zedelijk verplicht je heil elders te zoeken.
Tot in Banana voer hij dan
en daar nam hij de negertram,
naar 't centrum van Leopoldville,
naar 't huis van de architect civil.
Hij wikte en woog met de hoofdarchitect
het voor en het tegen van 't Inga-project.
Ze werden het helemaal niet eens
(in de beste families gebeurt dat wel eens).
Een beetje geïrriteerd verliet hij Leo maar dat ging gauw over; hij kreeg diepere denkstof ...
In de hoge bergen van Mayumba,
(of was 't in 't zuiden van Katanga ?)
gaf Amor hem een reuzekans :
een zandvlo, de tunga penetrans
Ze beklommen saam de Ruwenzori
en daar zei zij, de zandvlo, zo
Nina kupenda, mtoto mzuri !
In 't Vlaams gezegd : ik min je zo !
Maar er kwam niets van, zonder gevolgen ! Hij constateerde dat dit geen partij voor hem was. De Westerse en de Congolese beschaving zijn nu eenmaal niet uit dezelfde klei geboetseerd. Als hij bijvoorbeeld trek had in rabarberblaren wilde zij beslist niets anders dan maniok. Ze was geen want naar zijn schip, hij gaf haar dus de bons ...
Dan het hij getrek na Suid Afrika
en het er verblijf in Pretoria.
Van hierdie hoofstad het hij gevloog
naar die Krugerwildpark en hij glo
dan pas regtig wat hij het gehoor
van wilde diere die elkaar vermoor.
Ook aan die Kaap het hij gewees,
op die Tafelberg het hij mee gefees.
Feest aan de Tafelberg ? Ja ! Op Dingaansdag komen de Zuid-Afrikaanders van heinde en ver, zelfs die van over de Vaal, samen aan de feestdis zitten. De Tafelberg staat dan vol heerlijke delicatessen, gaande van krokodillenstaart met peterselie over roomijs, roomsoezen en tompoezen tot bruingebraden limpalabout. De duizendpoot heeft goed zijn best gedaan, behalve de limpalabout, die kon er niet meer bij. Hij zou er nu nog spijt van hebben moest hij niet met zijn benen in een gipsverband liggen. In een gipsverband ?
Hij stak van wal in Durban,
met in zijn hoofd het vaste plan
de Zuidpool te betreën
langs Ross- of Weddellzeeën.
Hij had buiten de waard gerekend,
de kaart was niet zo ver getekend.
Hij rolde eenvoudig van het blad
en brak zijn poten op het pad.
Ik heb voor dat diertje steeds een bijzondere voorliefde gekoesterd.